Rekenpuzzels

Vierkant voor Wiskunde is een stichting van wiskundigen (docenten en studenten). Deze organiseren al vanaf 1993 wiskundige activiteiten voor jongeren en publiceren verrijkingsstof voor getalenteerde leerlingen.

Vierkant voor Wiskunde organiseert ieder jaar wiskundige zomerkampen voor jongeren van 10 tot 18 jaar. Je hoeft niet uitzonderlijk intelligent te zijn om mee te gaan; als je puzzelen, nadenken over wiskundige problemen en zelf creatieve oplossingen verzinnen leuk vindt, ben je van harte welkom!

Op hun site is een link met allerlei opdrachten rekenwiskunde opdrachtjes. Leuk voor een schoolkampkrant of als een puzzel voor de weektaak. De opdrachten lopen op van eenvoudig tot moeilijk. En, ook niet onbelangrijk, voorzien van antwoorden!

Klik hier voor de link

Rekenspel 93 Dottie's eieren

Groep:             peuters, 1,2,
Materiaal:        Prentenboek Dottie's eieren, Jane Chapman & Julie Sykes 

Domein:          getallen
Doel:                getalbegrip: tellen en begrippen
Vorm:              tweetallen

Voorlezen is niet alleen goed voor de taalontwikkeling, het geeft met het juiste boek, ook een “boost” aan de rekenontwikkeling. Want voor rekenen heb je taal nodig. Begrippen, groot en klein, voor en achter, erbij en eraf, tellen. In het verhaal komt dit in een natuurlijke situatie aan de orde. Door rekentaal te beheersen kun je praten met jonge kinderen over wat er gebeurd in werkelijkheidssituaties. Ze leren woorden om dingen te benoemen. Neem het boek Dottie’s  eieren. Een leuk verhaaltje met veel emoties, maar geeft ook aanleiding tot samen tellen.

Spel 1:
Een van de kinderen is Dottie en zit in het midden van de kring en spreid haar armen. U spreekt van te voren een getal af, bijvoorbeeld 10. Een kind mag steeds een voor een de zittende kinderen in de kring tellen. Elk 10de kind mag bij Dottie gaan zitten onder haar vleugels. Als Dottie 5 "eieren" heeft, stopt het kind met tellen. Samen zegt u dan het versje:

1,2,3,4,5,6,7 
waar zijn de eieren nu gebleven.
Ei,ei ei,
een kuiken erbij.

Al piepend kruipen de kuikens uit het ei en gaan weer terug naar hun plek.

Spel 2:
Een kind zit in het midden van de kring. De andere kinderen mogen om de beurt een grote dobbelsteen gooien. Als een kind  6 heeft gegooid (of een ander getal, is maar wat u afspreekt met de kinderen) mag het onder Dotties “vleugels”gaan zitten. Een kuiken is geboren! Of een ei is gelegd.  Heeft Dottie drie kuikens, dan mag een ander kind Dottie zijn. Stimuleer steeds tussen door het samen tellen!

Spel 3:

Voor wat oudere kinderen kunt u als verwerking in een groepje, elk kind een eierdoos van 6 eieren geven. De eierdoos is van belang voor het aanleren van structuren. Met de dobbelsteen proberen de kleuters om de beurt zes te gooien. Als ze een zes hebben mag er een ei in de doos. Wie heeft het eerst de doos vol? Die is de winnaar.  

Spel 4:
Een volgende stap kan zijn, om op een papier een eierdoos te tekenen. Hetzelfde spel kan gespeeld worden, maar nu mag het kind een ei van de plaat kleuren.  Wie heeft het eerst zijn eieren gekleurd? 

Door deze spelvormen oefent u met kinderen ongemerkt en spelenderwijs de stap van werkelijkheidssituaties naar  de volgende fase van het handelingsmodel: representaties van werkelijke objecten tot de derde fase het werken met modellen.

Liedje over Dottie's eieren klik hier

Rekenspel 92 Splitsen met eieren

Groep:             2, 3 
Materiaal:        eierdozen van 6, 10, 12
                       eieren
Domein:           getallen
Doel:               splitsen van getallen
Vorm:              klassikaal, kleine kring, tweetallen

Begin voor de kinderen van groep 2 met de eierdoos van 6 eieren. Leg in de doos een aantal eieren. Stel de vraag: hoeveel eieren moeten erbij om de doos vol te maken? Wacht tot het kind of de kinderen een antwoord geven. Laat ze daarna de eieren bij leggen. Klopte hun antwoord?  

Als de kinderen de bedoeling van het spel begrijpen kunnen ze ook in tweetallen dit spel spelen. Als het antwoord klopt mogen ze een eitje kleuren op het score blad.

Tip:
Stimuleer het verkort tellen! Zien de kinderen als een rij vol is dat het er 3 zijn of 5?







Score blad voor 10 eieren.













Tip:
Een volgende stap in dit spel is dat kinderen in plaats van eieren kleuren, turfstreepjes zetten.

Rekenspel 91 Waar is het ei verstopt?

Groep:            1,2,3
Materiaal:        een mooi paasei

Domein:          meetkunde
Doel:               lokaliseren
Vorm:              klassikaal, groepjes

Zorg voor een mooi ei en verstop dit samen met de kinderen, terwijl een of twee kinderen (de zoekers) samen op de gang wachten. Daarna komen de zoekers binnen. De zoekers mogen op zoek gaan naar het ei. Ze mogen vragen stellen aan de kinderen. Deze geven tips: het ligt achter in de klas, voor het aanrecht langs lopen en bij het raam.

Als de kinderen het spel goed kennen, dan kunnen ze het spel zelf spelen in een klein groepje.

Variatie:
Teken met de kinderen samen een plattegrond van de klas. Plastificeer deze! Laat kinderen het pakje verstoppen. Met een uitwasbare stift tekenen ze de plek op de plattegrond. De zoekers mogen nu met de plattegrond in de hand het ei zoeken. Dit is een goede uitbreiding van de vaardigheid, omdat u dan functioneel de stap maakt van werkelijkheidssituaties naar het gebruik van een model. Bij het maken van een plattegrond mogen kinderen voorwerpen in de klas op plein eerst echt tekenen in een zichtbare vorm: stoel of boom. De volgende stap is op de plattegrond een kruisje dat een boom voorstelt.

Tip:
Tijdens het Sinterklaasfeest zorgt u voor een sinterklaaspakje en met Valentijn voor een mooi rood hartje. En met een verjaardag een cadeautje!


Tip:
Dit spel kun je ook buiten spelen. Laat kinderen eerst een plattegrond tekenen. Met stoepkrijt op het plein. Ze gebruiken een steentje om de plek van het ei te duiden.

Column: Rekenen met jonge kinderen: gebruik een boek?!

In de nieuwsbrief van de IJsselgroep maart 2015 verscheen van mijn hand een column:


Het is vanzelfsprekend dat jonge kinderen worden voorgelezen. Ieder zal het belang van voorlezen dan ook beamen. Op school gebeurt het veel. En op de kinderopvang zie ik het ook! “Oma Marie, oma Marie” en de peuters staan met hun neuzen tegen het raam van de deur om oma Marie, de voorleesoma te ontvangen! Op mijn vraag aan oma Marie wat ze komt doen, legt oma Marie omstandig aan mij uit dat ze al jaren komt voorlezen bij de kinderopvang.  “Zo goed voor hun taal ontwikkeling!” zegt oma Marie.  En te zien aan de peuters waarderen zij dit zeer. 
Maar het voorlezen is niet alleen goed voor hun taalontwikkeling, het geeft met het juiste boek, ook een “boost” aan de rekenontwikkeling, want

verder lezen: klik hier

Spreuk 13

"Politiek is een spel en ik probeer het goed te spelen."

Joop den Uyl

Rekenspel 90 Verdwijnende getallen

Groep:            4, 5, 6, 7,
Materiaal:       niets

Domein:          getallen
Doel:               bewerkingen
Vorm:              klassikaal

U schrijft een getal op het bord, dat is de uitkomst. Laat het getal maar heel even staan en veeg het dan snel uit. De kinderen hebben onderwijl een som met deze uitkomst bedacht. Voordeel hiervan is dat ook de minder goede rekenaars een som kunnen bedenken, want 15 = ? kan 14+1 zijn maar ook 195:13! Als de kinderen aan dit spel gewend zijn zullen ze vanzelf met verschillende bewerkingen op de proppen komen. Zeker als u na een erbijsom ook naar eraf-, keer- en deelsommen vraagt.

Tip:
U kunt deze werkvorm goed gebruiken als startopdracht!

Naar een idee: @manja.weblog.nl

Rekenspel 89 Tel mee kampioenen

Groep:            5, 
Materiaal:       niets, evt een beker
Domein:          getallen
Doel:               getallenrij oefenen tot 1000
Vorm:              klassikaal en in groepjes van 3 of 4

Een 5 minutenspelletje dat zonder materiaal snel even gespeeld kan worden in  groep 5. Een van de kinderen wordt aangewezen om te tellen. Begin bv bij 213. Spreek het volgende met de kinderen af: bij een tiental tikken alle kinderen op hun knie en bij een honderdtal tikken ze allemaal met hun voet op de grond. Vervolgens tikt u na een poosje een ander kind aan. Deze gaat verder waar het vorige kind is gebleven.

Tip:

Dit spel kan ook gespeeld worden met kleinere groepen. Bv tafelgroepjes. Of nog een keer in de verlengde instructie.  Komen de kinderen foutloos tot 1000 mogen ze een fiche pakken. Welk groepje heeft als het spel stopt de meeste fiches verdient?  Of welk groepje heeft volgens u het hardst gewerkt? Deze heeft de telbeker verdient en mag de beker tot de volgende keer in het tafelgroepje houden.

Tip:

Natuurlijk kunt u in plaats van vooruit tellen, ook ook achteruit laten tellen.  

Tip:
U kunt ook afspreken dat kinderen klappen  of stampen op de tafelantwoorden. Vanzelfsprekend telt u dan verder dan 10 x....

Rekenspel 88 Splits memorie

Groep:            4,5,6,
Materiaal:       spelkaarten azen en de kaarten tot en met 9
Domein:          getallen
Doel:               oefenen van het splitsen
Vorm:             2 tot 4 personen

Spelregels:

1. Bepaal van welk getal  de kinderen de splitsingen moeten gaan oefenen.(3 tot en met 10)

2. Haal de benodigde kaarten uit het spel en leg deze blind op tafel. Stel, de opdracht is de splitsing van 6, dan zijn de azen en de kaarten 2 tot en met 5 nodig. Een aas telt voor 1

3. Kind 1 begint met het omdraaien van twee kaarten. Is dit samen 6? Dan mag kind 1 dit paar houden en nog eens twee kaarten omdraaien. Als het samen geen 6 is, is kind 2 aan de beurt.

4. Wie aan het eind de meeste paren kaarten  heeft bemachtigd, is de winnaar.

Tip:
Let niet op de soorten kaarten, in het voorbeeld van het splitsen van het getal 6 zijn bijvoorbeeld een schoppenaas en een harten vijf een paar.